بررسی تحمل به تنش انجماد و برخی از خصوصیات زراعی در ژنوتیپ های گندم نان و دوروم دیم

Authors

مظفر روستائی

m. roustaii dryland agricultural resarch institute, maragheh, iranمؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم، مراغه

abstract

تنش سرما از عوامل محیطی محدود کننده کشت گندم در مناطق سردسیر کوهستانی دیم است. به منظور بررسی خصوصیات زراعی و تعیین مقاومت به سرما در ژنوتیپ های گندم نان و دوروم (90 ژنوتیپ) چهار آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال های 85- 1383 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه انجام شد. مقاومت به سرما براساس lt50 با استفاده از فریزر قابل تنطیم با رایانه پس از عادت دهی کامل به سرما و با استفاده از سری دماهای مختلف انجماد در سال 1385 تعیین شد. مقایسه میانگین lt50 ژنوتیپ های گندم نشان داد که میزان تحمل ژنوتیپ ها در سری های زمانی مختلف، متفاوت بود و بیشترین میزان تحمل در نهایت خوگرفتن به سرما و شروع فصل سرما بود. اختلاف بین ژنوتیپ های گندم از نظر درجه مقاومت به سرما و اثر متقابل ژنوتیپ در زمان معنی دار بود. بررسی درجه مقاومت به سرمای ژنوتیپ ها در سه سری از اجرای آزمایش انجماد طوقه نشان داد متوسط تحمل به سرمای ژنوتیپ های گندم در زمان نهایت خوگرفتن به سرما (سری اول) lt50 برابر با ◦c 85/15- ولی در سری های دوم و سوم متوسط lt50 کلیه ژنوتیپ های مورد بررسی گندم به ترتیب ◦c 99/11- و◦c 301/10- بود. با گذشت زمان از درجه مقاومت ژنوتیپ ها به سرما کاسته شد و با مساعد شدن هوا در اوایل بهار و انتهای زمستان به طور متوسط حدود ◦c 55/5 تحمل آن ها در مرحله سوم نسبت به مرحله اول کمتر بود. رابطه مثبت و معنی داری بین صفات تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیکی و طول دوره پر شدن دانه با تحمل به سرما وجود داشت (r =0.46** و r =0.54**). رابطه عملکرد دانه با تحمل به سرما منفی و در سطح 5 درصد معنی دار بود (r =-0.23*). به عبارت دیگر ژنوتیپ هائی که دارای طول دوره رشد بیشتری از نظر رسیدن فیزیولوژیکی و پر شدن دانه بودند، تحمل به سرمای بیشتری داشتند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین تحمل به سرما در برخی از ژنوتیپ های گندم نان، گندم دوروم و جو

تنش سرما از عوامل محدود کننده تولید گندم و جو در مناطق سرد کشور است. تا کنون میزان تحمل فنوتیپی به تنش سرما به صورت کمی در بین ارقام گندم و یا جو تعیین نشده است. در این تحقیق 32 ژنوتیپ گندم نان ، 8 ژنوتیپ گندم دوروم و 54 ژنوتیپ جو عادت داده شده به سرما( Acclimated ) مدت 6-5 هفته در شرایط مزرعه ( فضای آزاد) در قالب طرح آزمایش بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1381-1382 در ایستگاه مرا...

full text

ارزیابی تنوع ژنوتیپ های گندم نان و دوروم بر اساس خصوصیات زراعی و برخی از صفات مرفولوژیک در شرایط بدون تنش و تنش خشکی آخر فصل

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد دانه و برخی از صفات مرفولوژیک گندم، مطالعه­ای با 56 ژنوتیپ گندم در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در قالب طرح لاتیس مستطیل با سه تکرار در شرایط بدون تنش و تنش خشکی آخر فصل انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اختلاف معنی­داری بین ژنوتیپ­های مورد آزمایش از لحاظ صفا...

full text

ارزیابی تحمل به تنش سرما و برخی خصوصیات زراعی لاین‌های امیدبخش گندم نان

به منظور بررسی پتانسیل تحمل به سرمای لاین‌های امیدبخش گندم نان، آزمایشی در قالب آلفا لاتیس با دو تکرار در سال زراعی 95-1394 در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این تحقیق شانزده لاین امیدبخش حاصل از آزمایش سازگاری اقلیم معتدل و دوازده لاین امیدبخش حاصل از آزمایش سازگاری اقلیم سرد همراه با ارقام شاهد از نظر تحمل به تنش سرما به روش تلفیقی (آزمایشگاهی و مزرعه‌ای) بررسی ...

full text

بررسی تحمل ژنوتیپ های گندم نان (Triticum aestivum L.) به تنش خشکی انتهای فصل بر اساس برخی صفات زراعی

تنش خشکی انتهای فصل باعث کاهش عملکرد گندم در بسیاری از مناطق ایران می­شود. با انتخاب ارقام متحمل می­توان خسارت این تنش را کاهش داد. ژنوتیپ­های WS-82-9، سیروان، WS-86-14، پیشتاز، پارسی، بک کراس روشن، ارگ، روشن، پیشگام، الوند و مهدوی طی دو سال زراعی 1392-1390 در منطقه اصفهان در دو شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی آخر فصل از نظر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و وزن هزار دانه مطالعه شد. تنش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
به نژادی نهال و بذر

جلد ۲۵، شماره ۲، صفحات ۲۷۵-۲۹۵

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023